Ana Sayfa | Yazarlar
 |
Print Al |
Okuryazarlık Becerileri (Yetkinlikleri) ve Medya Okuryazarlığı
Günümüzde bilgiye ulaşmak kolaylaşmakla birlikte “doğru bilgiye ulaşmak” ciddi anlamda zorlaşmıştır. Buna “gerçek, hakikat Krizi” gibi adlar da verilmektedir. Medya okuryazarlığı, güvenilir olanlar ile olmayan bilgi arasında ayrım yaparken, yayın yöntemlerini, çıkışlarını ve kaynaklarını belirlemektedir.
Medya okuryazarlığı aynı zamanda bilgiye doymuş bir dünyada gerçeği bulmaya yardımcı olur. Böylece insanlar hayatlarında güvenebilecekleri bilgi kaynakları bulurlar. O olmadan güvenilir görünen her şey inanılır hale gelir. Ancak bununla birlikte, hangi medya organlarını veya formatlarının yanlış bilgi verebileceklerini öğrenebilirler. Hangilerine güveneceklerini de öğrenirler ki bu da çok önemlidir. Ayrıca bu kolay kazanılabilecek kadar basit bir beceri de değildir.
Medya Okuryazarlığı;
• Medyadaki haberlerin (iletilerin) hangi amaçlara (maksatlara) yönelik yapıldığını, hangi araçları, özellikleri kullandıklarını ve nasıl yapılandırıldıklarını (sunulduklarını) anlamak,
• İnsanların haberleri (iletileri) nasıl farklı yorumladığını, değer yargılarının ve bakış açılarının nasıl işin içine konulup konulmadığını, medyanın inanç ve davranışları nasıl etkilediğini gözlemek,
• Bilginin erişimine ve kullanımına yönelik olarak ahlaki ve yasal konularda temel bir anlayışa sahip olmak olarak tanımlayabiliriz.
Medya okuryazarlığı; medyaya eleştirel yaklaşmaktır, dikkatli seyret, eleştirel bak, aklınla değerlendir demektir. Ayrıca kendi medya içeriklerini üretmeyi bilmektir. Kısaca medya okuryazarlığı, medya iletilerine erişebilme, bunları çözümleyip anlamlandırabilme, değerlendirebilme, gerektiğinde iletebilme becerilerinin bütünü olarak tanımlanır.
Aslında konu bir miktar teknik olmakla birlikte, artık günümüzde mesleğimiz ne olursa olsun, bilgisayardan, internetten, doğru bilgiyi aramak, ulaşmak ve değerlerimize göre analiz etmek, herkesin olmazsa olmazları arasına girdi.
Çoğunlukla teknoloji ve internetle birlikte kullanılan tüm yeni medya ortamlarının hayatımıza getirdiği yeniliklerle birlikte, kendi medya içeriklerimizi bilinçli bir şekilde oluşturabilmek ve başkalarına sunabilmek de medya okuryazarlığının bir parçasıdır. Yani kısacası medya okuryazarlığı medyayı hem kullanabilme, hem de doğru kullanabilme becerilerinin bütünüdür.
İyi bir medya okuryazarı, yalnızca medyayı doğru kullanmayı bilmekle kalmaz, aynı zamanda medya içeriklerini tıpkı kendisi gibi başka insanların hazırladığını da bilir. Herhangi bir medya içeriğinde anlatılanları olduğu gibi doğru kabul etmez, kendi akıl ve bilgi süzgecinden geçirerek yeniden anlamlandırır, doğru veya yanlış olan içerikleri değerlendirmeyi bilir. Medyadaki şiddet unsurlarına, nefret ve düşmanlığa yönelik içeriklere karşı her zaman uyanık olur.
Tersinden bakıldığında medya okuryazarlığı; medya düşmanlığı değildir. Sakın medyayı kullanma demek değildir. Sadece medya tüketmek de demek değildir.
Yeni Medya Kavramı;
1965 Sonrası X Kuşağı, 1980 sonrası Y kuşağı olarak adlandırılıyor. Yeni medya, kavramı; geleneksel kabul edilen medyanın yerini alan ve eski (geleneksel) medya araçlarına aşina olanların tanımladığı bir kavramdır. Aslında Y kuşağının sonu ve 2000 sonrası doğan Z kuşağı için medyanın yeniliğinden bahsedemeyiz. Onlar bu medyanın içinde doğdular ve dolayısıyla onlar için yeni medya, tam olarak alışılmış görülen bir kavram.
Önceleri; yasama, yürütme, yargıdan sonra medya, 4. güç olarak konumlandırılmaktaydı. Şimdi medya neredeyse, zaman zaman kanunların yapılmasını, uygulanmasını hatta cezalandırmayı belirleyen bir unsur haline gelebilmektedir.
Eskiden, basılı medya ajansların; (günlük-haftalık-aylık gazete, dergi), radyo televizyon haber kaynaklarıydı ve tek yönlü bilgi aktarımı yapabilir ve günü, saatleri vardı.
İnternetin ulaşılabilirliğe önayak olması ve dijitale geçişin başlamasıyla, medyanın dönüşümü de kaçınılmaz oldu. Temel olarak iletişim ve ulaşılabilirlik üzerine kurulan medya, kitle iletişim araçlarıyla bu görevi yerine getiriyor. Bugün kitle iletişim araçları arasında yerini sağlamlaştıran ve yeni medyanın oluşmasının başlıca kaynağı olan internetten de bahsetmek gereklidir.
İnternet, başlangıçta sınırlı bir devlet içi girişim olarak kullanıldı ve sınırlı bir kitlenin iletişim unsuru olarak görüldü. 90'lı yıllardan itibaren ise bilgiye erişim ve iletişim için internet başlangıç yolundan çok öteye bir anlam kazandı. Bugün, kısa sürede bilgiye ulaşmak için internetten kullanıyoruz. Bununla birlikte aradığımız şeye daha da çabuk ulaşmak adına internet tarayıcıları ortaya çıkmıştı. Tüm bu gelişmeler, bilgiye ulaşma anlayışının değişmesi, iletişimin geniş tabana yayılma durumu, bizi yeni medyaya götürdü. Yeni medya, kullandığımız dijital iletişim araçları ile gelişmeye devam eden medya mecralarıyla uzun yıllar üzerinde konuşmaya değer etkileri barındırmaya da devam edecektir.
Yeni Medya ve Yeni Medya Araçları
İnternetin ve kitle iletişim araçlarının dönüşümü, yeni medyanın şekil almasını da kolaylaştırdı. Günümüzün dijital ve mobil odaklı iletişim araçları sayesinde kısa sürede iletişim sağlanabiliyor ve istenilen bilgi de çoğu zaman bulunabiliyor. Bu durum aynı zamanda iletişimin zamanın şekline bağlı dönüşümüne de bir gönderme yapıyor. Artık ifade edilmek istenen şey, dijital mecralar aracılığıyla yazılı, görsel, emoji ve video olarak yansıtılabiliyor. Bu kimilerine göre iletişimi kısıtlayan ve tanımlamayan bir durum oluşturuyor kimilerine göre de dönemin iletişim anlayışını gösteriyor.
Yeni medyanın oluşturduğu ve yeni medyayı oluşturan iletişim mecralarından da bahsetmek gerekiyor. İnternet bir yandan bilgi alışverişini sağlarken bir yandan da iletişimin, etkileşiminin temeli (mecrası) hâline de gelmiştir. Bir noktadan bir noktaya sosyal medya, online (çevrimiçi) ve mobil uygulamalar, iletişim ve yeni medya araçları aracılığıyla ileti gönderebiliyor ve kalıcı olarak iletiyi kolaylıkla saklayabiliyoruz.
Özellikle sosyal medya mecralarının yeni medyayı tanımlamak için uygun özelliklere sahip olduğunu söyleyebiliriz. Bu mecralar aracılığıyla güncel bilgiye ulaşma, kısa sürede ulaşılabilirliği yakalama ve geniş kitlelere seslenme gibi amaçlara uygun iletiler paylaşılabiliyor. Bütün bu özellik ve imkânlar (olanaklar) içinde bulunduğumuz internetin şimdilik geldiği son aşama olan Web 3.0 ile mümkün hâle geliyor.
Klasik medya 1.0, karşılıklı bildirimde bulunduğumuz medya 2.0, yapay zekâ, çoklu veri, online mecralar, mobil odaklı iletişim ve uygulamalar ve online reklamcılık, gelişmiş arama motorları, yeni medyanın da gelişmesinin ana kaynağını oluşturur.
Medya tarafına baktığımız zaman ise haber verme ve iletmenin şeklinin değiştiğini de söylemeliyiz. Bir zamanların gözde iletişim aracı olan televizyon eski çekiciliğini kaybetti. Özellikle haber verme ve bilgi alma niteliğine sahip (ana) haber bültenleri, sosyal medya ve internet haberciliğine karşı kan kaybetti.
En büyük sebebi sınırlı süresi olan ve belli bir saate yapılan haber kuşağının, güncel bilgiyi yakalayamaması ve haber verme anlayışının değişikliğe uğramasıdır. İnternetin seslendiği kitlenin genişliği ve herkesin her an yeni bir bilgi alma imkânları, haberciliğin yeni merkezini de belirlemeye başladı.
Yaşadığımız dönem internet haberciliği ve online gazeteciliğine elverişli bir durumda. Bu dönemde online mecralarda hazırlanan haberler, online içerik editörleri tarafından hazırlanır ve izleyicilerin interaktif olmasına da zemin hazırlanır. Yorumlar, canlı yayın sohbetleri ve sosyal medya aracılığıyla izleyiciler, haberlere müdahale edebiliyor ve görüşlerini iletebiliyor. Kısacası geleneksel medyanın dijitale taşınmasıyla habercilik, televizyon, sinema ve basılı yayıncılık da bu alandaki varlıklarını göstermeye devam etmektedir.
Yeni Medya Eğitimleri
Yeni medyadaki gelişmeler ve dönüşümler, bu alanın eğitimini de gerektiriyor. Bu alana yönelik 20’den fazla (24) üniversite düzeyinde eğitimler verilmektedir. Yeni medya bölümlerini içine alan iletişim tasarımı ve gazetecilik bölümleri vardır. Bu bölümler, dijitalleşmeyi anlamaya yönelik teorik ve uygulama derslerini içermektedir.
Yeni medya; geleneksel medya, reklamcılık, halkla ilişkiler ve iletişim alanlarını kapsadığı gibi; habercilik, sinema, görsel tasarım, online içerik editörlüğü, online yayıncılık, online reklamcılık ve mobil pazarlama, sosyal medya uzmanlığı gibi alanları da kapsar.
Yeni Medyaya anlayışı İşletmelerin bakış açılarını da değiştirmeyi gerektirmektedir. İşletme ve kurumlar, işleri gereği yenilikleri ve dönüşümleri takip etmek zorundadır. Özellikle ulaşılabilirlik ve hedef kitleye seslenme açısından işletmelerin medya araçlarını kullanması bir gereklilik hâlini alıyor. Yeni medya açısından duruma baktığımızda, artık televizyon ve geleneksel pazarlama içerikleri, işletmelere fayda sağlayamıyor. Dijital pazarlama ve dijital reklamcılık, işletmelerin hedef kitlelerini tespit edebiliyor ve buna uygun kampanya seçeneklerini de oluşturuyor. Yine sosyal medya, anında iletişimi sağlama imkânı (olanağı) ve hedef kitle ile buluşabilme imkânını oluşturuyor. Ayrıca bu olanak, hedef kitlenin şikâyet, istek ve ihtiyaçlarını da görünür kılıyor. Artık sosyal medya ve yeni medyada var olmayan bir işletme, sınırlı bir üretim ve sınırlı bir hedef kitleye sahip oluyor.
Yeni medya; web sitesi, online içerik hazırlama, online ürün tanıtımı ve satışı gibi imkanlarıyla işletmelerin üretimlerini ve kendilerini duyurmalarına fırsat tanıyor. Yine yaşanılan bir kriz, olumsuz durum karşısında kurumun, hedef kitleye hızlı bilgi verme ve hedef kitlenin de bu durumu takip edebilmesini adına yeni medya, çeşitli kullanımlara ev sahipliği yapıyor.
MEDYA OKURYAZARLIĞI BECERİSİ İLE BİZLER;
Medya iletilerinin anlam oluşturma biçim ve yöntemlerini kavrayabiliriz.
Medya içeriklerini üretenlerin oluşturmak istedikleri algıyı fark edebiliriz.
Medyanın sunduğu taraflı, yalan ve yanlış bilgileri ayırt edebiliriz.
Medyada sunulan olayların tüm yönleriyle bize anlatılmadığının farkında oluruz.
Medya iletilerini kendi akıl ve yaşam deneyimimiz ile değerlendirip, yeniden anlamlandırabiliriz.
Medya iletilerindeki düşmanlık ve nefret söylemlerini fark edebiliriz.
Kendi medya iletilerimizi üretebilir ve paylaşabiliriz.
https://www.medyaokuryazarligi.gov.tr/haber_goster.php?Guid=C332DCF0-ABE0-4E3C-AA33-8DBF309056A9
Mustafa Salih Yazıcı ile iletişim kurmak için e-mail adresi: msyazici@hotmail.com
Yazarın Diğer Yazıları
İktibas Yazarlar
Namaz Vakitleri
İnsan Kaynakları
Şirket Kültürü
.jpeg)
Kişisel Gelişim
Liderlik
İş Yönetimi
En Çok Okunanlar
En Çok Yorumlananlar
.jpg)
|
Künye | Bize Ulaşın | Gizlilik İlkeleri     Copyright ©2012 yonetimhaber.com | | info@yonetimhaber.com Siteden yararlanırken gizlilik ilkelerini okumanızı tavsiye ederiz © 2011-2012, Tüm Hakları Saklıdır. |