Ana Sayfa | Yazarlar
 |
Print Al |
Yazı, fotoğraf ve videonun dijital kayıt altına alınabilmesi, aynı zamanda bunları iletme yollarının; fiziki ve faks gibi eski usul kanallardan, modem gibi dijital hale gelip yenilenmesine yol açmıştır. Bu değişimler insanın niteliğini (becerilerini), çalışma hayatını, onun yetiştirme düzenin ve yaşadığı toplumun yapısında da ciddi anlamda değişim ihtiyacına yol açmıştır. Bu ihtiyaçlar ise kısaca; “öğrenme ve yenilik, dijital okuryazarlık; kariyer ve hayat becerileri” diye ifade edebileceğimiz başlıklarda özetlenebilmektedir.
21. yüzyıl becerilerinden ilki olan “öğrenme ve yenilik yetkinlikleri” (becerileri) günümüzün gitgide karmaşıklaşan hayatında, iş ortamlarına hazırlıklı olan insanlar ile olmayanları ayıracak niteliğe ulaşmıştır. Bu beceriler kısaca; yenilikçilik, inovasyon, işbirliği, iletişim, öğrenme, analitik ve kritik düşünme, problem çözme yetkinlikleri olarak ifade edilebilir.
1- Yenilikçilik ve İnovasyon (Creativity, İnnovation)
Yenilikçilik, yeni bir fikir ya da düşünce üretmek ve onu ortaya koymaktır. Bunun için önce fikri sorgulamanın yanı sıra, çözüm sonucunda ortaya çıkanlar ile bağlantı kurabilmek de önemlidir. Bu bağlantıları farklı alanlardaki konularla birleştirerek bu alanlar arasında ağlar kurulmasına yol açar.
İnovasyon ise, herhangi bir yeni düşünce veya fikri, mesleki hale getirip ortaya çıkararak ticarileştirmektir. Günümüzde yenilikçilik ve inovasyon, çok önemli adaptasyon araçlarından olup, herhangi bir alanda “yenilik ve inovasyon”, kişinin veya şirketin genel başarısının anahtarıdır. Bu beceri, insanların kavramları farklı bir biçimde görmelerini sağlayarak gelişimine de yol açar.
2- İşbirliği (Collobration)
Bireylerin, tanımlanmış ve ortak bir amaca ulaşmak için birlikte çalışmasını sağlamakta olup, temel unsuru ise “istekliliktir”. Tüm katılımcılar, verimli sonuçlar elde etmek için kendi fikirlerinin bazı kısımlarından taviz vermeye ve diğerlerini benimsemeye istekli olmalıdırlar ki ortak bir yolda uzlaşmayı bilebilirler. Öğrenci ve yetişkinlerin eğitiminde amaçlanan; takım çalışmalarına adapte olabilme, uzlaşmayı öğrenebilme ve bir problemi çözmek için en iyi sonuca ulaşabilmektir.
3-İletişim (Communication)
İnsanların, farklı kişilik türleri arasında fikirlerini etkili bir şekilde iletmeyi öğrenme yeteneği çok önemlidir.
Etkili iletişim yeteneği, insanları bulunduğu ekiplerde, bölümlerinin ve şirketlerinin değerli parçaları haline getirerek başkalarından farklı kılan, soru işaretlerini gidererek çevresinde güven ve huzur ortamı oluşturmasına zemin hazırlayan en önemli özelliktir. Tersi durumda zayıf iletişim kurulduğunda; projeler yürümez, kişiler istenilen hedefleri açıkça göremez, sorumluluk üstlenmekten kaçınırlar. Görev dağılımları net ve adaletli bir şekilde oluşmazsa, ekip çalışmaları nihayetinde başarısızlıkla sonuçlanır. Etkili iletişim anlaşılmadan 21. yüzyıldaki insanlar, kariyerlerini ilerletmek için çok önemli bir beceriden yoksun kalacaklardır.
4- Öğrenme;
İnsanlar hayatları boyunca çevre ile etkileşimlerinin sonucunda bilgi, beceri, tutum ve değerler kazanırlar. Kısaca öğrenme, kişilerde oluşan kalıcı değişmeler olarak tanımlanabilir. Kişinin çevre ile etkileşimi, onun sürekli olarak çevresinden bir şeyler alıp-vermesi demektir. Genel anlamda öğrenme, çevresi ile etkileşimi sonucu kişide oluşan; düşünce, duyuş ve davranış değişikliğidir. Yeni öğrenmeler ile kişinin kapasitesi gelişerek önceden yapamadığı bir şeyi yapabilir hale gelir.
Çevrenin hızla değiştiği günümüzde insan, sürekli bir şeyler öğrenmek durumundadır ki hayat boyu öğrenme olarak tanımlayabileceğimiz bu kavram, okullar ile sınırlı kalmayıp evde, işte, hayatın her alanında gerçekleşebilmelidir. Bu kabiliyet öğrenmenin yaş, sosyal, ekonomik statü ve eğitim seviyesine bakılmaksızın, herhangi bir engel olmadan sürdürülebileceğini gösteren temel kavramlardan biri haline getirmektedir.
Bu bireyin bilgi, beceri ve yetkinliklerini geliştirerek örgün eğitimin dışında hayatı boyunca katıldığı her türlü öğrenme etkinliklerini planlama özelliğidir. Çağın ihtiyaçları doğrultusunda, hızla gelişen ve değişen sosyal ve kültürel hayattaki değişmelere ayak uydurabilmelidir. Bunun için eğitim zaman ve mekândan bağımsız olarak hem okul eğitimini hem de okul dışı eğitimi kapsayan tüm eğitsel etkinlikleri içerisinde barındırması gerekmektedir.
5- Kritik ve Analitik düşünme becerileri,
Bir problem ile karşılaşıldığında, en rasyonel ve objektif metotlar ile nasıl üstesinden gelineceğine dair oluşturulan düşünce sürecinin tamamıdır. Sorunları elekten geçiren ve onları verimli çabalarla değiştirme yeteneğidir. Ezbere bir soru gelmediğinde, bir öğretmen olmadığında veya kişilerin kendi başlarına bir şeyler bulmalarına yardımcı olan özellik te budur. İş ortamlarında da eleştirel düşünme, gelişim için esastır.
Analitik düşünme becerisi; bir problemi ya da hedefte belirlenen bir konuyu “tümdengelim” yöntemi ile küçük parçalara ayırarak çözmek anlamına gelir. Bu sayede karmaşık problemlere, küçük parçalardan yola çıkarak pratik çözümler üretmek mümkün olur. Analitik düşünen bireyler; problemlerin tespit edilip alt kümelere ayrılmasında, verilerden önemli bilgiler çıkarılmasında ve yenilikçi çözümler geliştirilmesinde önemli rol oynar.
Eleştirel düşünme (kritik düşünme);
Akıl yürütme, analiz ve değerlendirme gibi zihinsel süreçlerden oluşan bir düşünme biçimidir. Eleştirel düşünürler; tüm duyulardan, yazılı veya sözlü ifadelerden, gözlem, deney ve akıl yürütmekten elde ettikleri verileri bir araya getirirler. Eleştirel düşünme; bireyin tartışmaları, safsatalardan ayırabilmesine, yargılama becerisinin gücüne, inançlarının şekillenmesine, tercihlerinin ve eylemlerinin doğru ve geçerli olmasına önemli katkıda bulunur.
Geliştirilen bir argümanın, ne denli eleştirel düşünme ürünü olduğunu anlamak için, bir dizi ölçüte ihtiyaç bulunmaktadır. Eleştirel düşünceyi eleştirel olmayan düşünceden ayırmayı sağlayan başlıca düşünce özellikleri şunlardır: İlgililik, geçerlilik, açıklık ve anlaşılabilirlik, dengelilik (genişlik ve derinlik), mantıklılık, doğruluk, adillik ölçütlerine göre bir argümanı incelemek. Böylece argümanın ulaştığı sonuçların sağlamlık düzeyi hakkında fikir edinmek mümkündür.
Eleştirel düşünme aynı zamanda bir süreç, beş aşamadan oluşmakta ve ele alınacak konunun belirlenmesi ile başlamaktadır. Ardından konu ile ilgili veri, bilgi ve kanıtlar toplanmakta, farklı argümanlar ve bakış açıları incelenmekte olup bu argümanların dayandığı varsayım, veri, bilgi ve kanıtlar gözden geçirilmektedir. İkinci aşamada elde edilen bulgular bilgi, üçüncü aşamada bir değerlendirmeye tabi tutulmakta, gereksiz ya da geçersiz olanlar ayıklanmaktadır. Kalanlar arasındaki benzerlikler ve farklılıklar saptanmakta, bağlantılar ve ilişkiler tanımlanmaktadır. Dördüncü aşamada kalan veri, bilgi ve kanıtlar mantıksal bir çerçeveye oturulmaktadır. Beşinci ve son aşamada ise mantık çerçevesi içerisinde varılan sonuçlar sunulmakta geçerliliği ve sağlamlığı hakkında bir yargıya varılmaktadır.
Eleştirel düşünürler eleştirel düşünme süreci boyunca, ele alınan konuyu yeterince sağlam biçimde tartışabilmek için bir dizi beceriye ihtiyaç duymaktadır. Başlıca eleştirel düşünme becerilerini sayacak olursak; ayıklamak, bağlantılandırmak, benzetmek, çözümlemek, eleştirmek, eşleştirmek, hipotez oluşturmak, karşılaştırmak, kümelendirmek, neden-sonuç ilişkisi kurmak, öngörmek, anlamlı diziler oluşturmak (örüntü) ve istisnaları belirlemek, plan yapmak, sentezlemek, sınıflamak, sıralamak, tümdengelimsel (dedüktif) çıkarım yapmak, tümevarımsal (endüktif) çıkarım yapmak, veri, bilgi ve delil toplamak olarak sayılabilir. Yukarıdaki detaylardan da anlaşılacağı üzere eleştirel düşünce ciddi ve derinliği olan hususları kapsar. Eleştirel düşünce kavramının detaylarını bu yazıda ele almak mümkün değildir.
21. yüzyıl becerileri olarak sınıflandırılan öğrenme ve yenilik, yetkinlikleri (becerileri) literatürümüze yeni girmiş kavramlar değildirler. Kültürümüzde var olan kavramların günümüzde bir kısmının öne çıkması olarak nitelendirebiliriz.
• İnovatif düşünebilme kabiliyeti (Innovative Thinking)
"Çocuklarınızı bulunduğunuz zamana göre değil, onların yaşayacakları devre göre yetiştirin" Hazreti Ali (Radiyallahü anh).
• Sürekli öğrenmeye açık olma (Continious Learning)
«Beşikten mezara kadar ilim tahsil ediniz.» Hadisi Şerif.
• Yenilikçi olmak (Creativity),
«Ahmaklık hatada ısrar etmektir» Abdülhakim Arvasi Hazretleri
• İletişim ve ilişki kurabilme özelliği (Communication and Relationship Building),
(İyi geçinmek aklın başıdır.) [Beyheki], (İyi geçinmek aklın yarısıdır.) [Deylemi] Hadis-i şerif.
• Kendi kendine öğrenme
Bu dinin temeli öğrenmek ve öğretmektir.
(Hikmet ehli zatlar.)
• İnsanları ve iş ortaklarını anlama konusunda empati yapabilmesi (Empathy),
İnsanlara kolaylık ve rıfk (yumuşaklık) gösteren, Cehenneme girmez. [Tirmizi], Hadisi Şerif.
• İçgüdülerine başvurması (Instinct)
İstihare eden aldanmaz, istişare eden pişman olmaz, iktisat eden (tutumlu harcayan) yoksul olmaz. Hadisi Şerif.
• Dijital yetenek ve becerilere sahip olması (Digital skills and talents)
Müslüman, zamana uyar, teknolojinin en iyisini kullanır. Bu zaten dinimizin emridir. Dinimiz, fen bilgilerinde, her değişikliği yapmayı, bütün yeni keşifleri öğrenmeyi emretmiştir.
(https://dinimizislam.com/detay.asp?Aid=760)
• Adaptasyon kabiliyeti,
«Hayırlı işlerde acele ediniz» Hadisi Şerif.
• Takım oyunu,
Birlikten kuvvet, ayrılıktan felaket doğar. Hadisi Şerif.
• Kendini bilme ve tanıma.
Kendini tanıyan Rabbini tanır. Hadisi Şerif.
Netice olarak, adı geçen kavramlar karmaşıklaşan hayat ve iş ortamlarına hazırlıklı olmak için önemli becerilerdendir. Kendimizin, çevremizdeki öğrenci ve yetişkinlerin bu kavramların farkında olarak yetişmesine katkıda bulunmak, onlara iyilik etmek olacaktır.
21. Yüzyılda; öne çıkan beceri, davranış kodları tümüyle yeni değildir. Birçoğu dinimizde, örfümüzde ve kültürümüzde bulunan değerlerimizle örtüşmektedir. Tabi ki gelişen teknolojiyi takip edip, kendimizde geliştirmeye çalışacağız. Aynı zamanda teknolojinin; birey, toplum ve insanlık yararına kullanılmasına gayret edeceğiz. Önemli olan; rastgele, istenilen yönde savrulmadan, değerlerimize bağlı olarak bir hayat sürüp, medeniyetimizi kurup, tarihin sayfalarında şerefli yerimizi almaktır.
Yararlanılan Kaynaklar:
https://tr.wikipedia.org/wiki/Ele%C5%9Ftirel_d%C3%BC%C5%9F%C3%BCnme
https://acikerisim.deu.edu.tr/xmlui/bitstream/handle/20.500.12397/711/11-31.pdf?sequence=1&isAllowed=y
www. dinimizislam.com
Mustafa Salih Yazıcı ile iletişim kurmak için e-mail adresi: msyazici@hotmail.com
Yazarın Diğer Yazıları
İktibas Yazarlar
Namaz Vakitleri
İnsan Kaynakları
.jpg)
Şirket Kültürü
.jpg)
Kişisel Gelişim
.jpg)
Liderlik
.jpg)
İş Yönetimi
.jpg)
En Çok Okunanlar
En Çok Yorumlananlar
.jpg)
.jpg)
|
Künye | Bize Ulaşın | Gizlilik İlkeleri     Copyright ©2012 yonetimhaber.com | | info@yonetimhaber.com Siteden yararlanırken gizlilik ilkelerini okumanızı tavsiye ederiz © 2011-2012, Tüm Hakları Saklıdır. |