Ana Sayfa | Yazarlar
 |
Print Al |
Kanuni Sultan Süleyman 1566 yılında öldüğünde Osmanlı İmparatorluğu’nun dünya üzerinde kapladığı alan hayranlık duyulacak büyüklükteydi. Karadeniz ve Akdeniz birer Osmanlı gölü, Arap yarımadası ve Kuzey Afrika Osmanlı yönetimindeydi.
Peki dünyaya hükmeden devasa bir İmparatorluk gücünü neden koruyamamış, neden hızla küçülmüştü, biz neyi yanlış yapmıştık?
Ya da aynı soruyu tersinden sorarsak 1500’lü yılların başında Doğu imparatorluklarına kıyasla acınacak kadar geri durumda olan Batı toplumlarının dünyanın hâkimi olacak kadar ilerlemelerinin, her birinin birer refah ülkesi olmasının nedeni neydi? Bu ülkeler neyi bizden iyi yapmışlardı?
İktisat tarihçisi Niall Ferguson bu büyük ayrışmanın en önemli nedeninin kanun ve kurallar koymak ve bunları uygulamak olduğunu söyler. Ferguson’a göre Batı medeniyetinin dünyaya hükmetmesinin temelinde adaleti her şeyin üstünde tutmak vardır.
Bunu sağlamak için Batı ülkeleri kanun ve kurallar koymuş ve bunlara istisnasız herkesin uymasını sağlamıştır. Ne kadar güçlü olursa olsun kanun ve kurallar karşısında kimseye ayrıcalıklı davranmamışlardır. Ayrıcalıklı olanın değil iyi olanın kazandığı bir yarışma ortamını yaygınlaştırmışlar, bu anlayışı bir kültüre dönüştürmüşlerdir. Koyuldukları kanun ve kuralları yarışın ortasında değiştirmeyi akıllarına dahi getirmemişlerdir.
Biz ise sadece kanun ve kurallar koymakla yetinmiş bunları uygulama konusunda çok gevşek davranmışız. Hala da bu tutumumuzu devam ettiriyoruz. Vergi koyup bir süre sonra onu yok sayan af yasası çıkarıyoruz. Köprü ve otoyolları paralı yapıp bunlardan para vermeden geçenleri affediyoruz. Trafik yasaları çıkarıyoruz ama en başta devleti yönetenler bu yasaları hiçe sayıyor. Futbolda sezonun bitmesine haftalar kala şampiyon olma kuralını değiştiriyoruz. Yerel yönetimler için seçim yapıp kazananı kabullenmiyor, yeniden seçim kararı alıyoruz.
Bir ülkede kanun ve kuralları uygulamamak sadece devlete güveni azaltmakla kalmaz bundan daha önemlisi insanlar ve kurumlar daha iyi olmak, daha iyi yapmak için yarışmaktan vazgeçerler. Yani toplumun ileriye gitme şevki kırılır. Ülke yerinde sayar, geri kalır.
Matbaayı Osmanlı’ya getiren İbrahim Müteferrika, Niall Ferguson’dan çok daha önce şu soruyu sormuş: Müslüman milletlere göre geçmişte çok zayıf olmalarına rağmen neden Hristiyan milletler bu kadar büyük bir hakimiyet kurdular? Neden öncelerin muzaffer Osmanlı ordularını mağlup etmeye başladılar? Sonra da kendi sorduğu soruyu kendisi cevaplamış: Çünkü Batılıların mantıkla icat ettikleri kanun ve kuralları var ve bunlara herkesin uymasını sağlıyorlar.
İbrahim Müteferrika 1731 yılında yazdığı “Usûi al-Hikem fî Nîzam al Ümem” adlı eserinde Osmanlı İmparatorluğu’nun gerilemesinin 8 nedenini söyle sıralamış:
Kanunları uygulamamak
Adaletsizlik
Devlet işlerinin ehliyetsiz ellere düşmesi
Bilim adamlarının fikirlerine tahammülsüzlük
Modern askeri teknolojide bilgisizlik
Orduda disiplinsizlik
Devlet servetini kötüye kullanma ve rüşvet
Dış dünyadan habersizlik
Sizce biz Osmanlı’ya göre bu sekiz maddeden hangilerinde daha iyiyiz?
Temel Aksoy ile iletişim kurmak için e-mail adresi: temelaksoy@temelaksoy.com
Yazarın Diğer Yazıları
İktibas Yazarlar
Namaz Vakitleri
İnsan Kaynakları
.jpg)
Şirket Kültürü
.jpg)
Kişisel Gelişim
.jpg)
Liderlik
.jpg)
İş Yönetimi
.jpg)
En Çok Okunanlar
En Çok Yorumlananlar
.jpg)
.jpg)
|
Künye | Bize Ulaşın | Gizlilik İlkeleri     Copyright ©2012 yonetimhaber.com | | info@yonetimhaber.com Siteden yararlanırken gizlilik ilkelerini okumanızı tavsiye ederiz © 2011-2012, Tüm Hakları Saklıdır. |