Print Al |
Aybüke SENGİR/ aybuke.sengir@ensonhaber.com Bağdat Caddesi, Osmanlı hakimiyetinde de önemli bir yer tutuyordu. Türkiye Cumhuriyeti kurulduktan sonra bile uzun süre boyunca, İstanbulluların plaj kültüründe kendi yerini bulmuştu. Tarihteki adını ise Osmanlı Ordusu’nun Bağdat’a giderken buradan geçmesinden alıyor. Ayrılıkçeşmesi’nden sonraki yol, 1638 yılında IV. Murad’ın, Bağdat seferine çıkışından itibaren Bağdat Yolu adını aldı. Yolda Selamiçeşme, Çatalçeşme, 2. Mahmud Çeşmesi gibi çeşmelerin bulunması da bu noktaların mola, toplanma, kafileye katılma yerleri olduğunu gösteriyor. Gelin, Bağdat Caddesi’nin dününe, bugününe ve köklü tarihine nostaljik bir gezi yapalım. Bizans’tan bugüne Bağdat Caddesi OSMANLI’NIN HAKİMİYETİNDE BAĞDAT CADDESİ Osmanlı ordusu, Anadolu üzerinden sefere çıkacağı zamanlar Padişah, Üsküdar’dan Ayrılıkçeşmesi’ne gelip, Haydarpaşa Çayırı’nda sefer hazırlıklarını tamamlamış olan ordusuyla yola çıkardı. Kâbe’ye gidecek Hac kafileleri de aynı yolu takip ederlerdi. Üsküdar-Ayrılıkçeşmesi arasındaki yola Tören Yolu da deniyordu. Bizans’tan bugüne Bağdat Caddesi BAĞDAT CADDESİ’NİN ADI IV. MURAT’IN, BAĞDAT SEFERİ’NDEN GELİYOR Ayrılıkçeşmesi’nden sonraki yol 1638 yılında IV. Murad’ın Bağdat seferine çıkışından itibaren Bağdat Yolu adını aldı. Cadde, 1934’e kadar Pendik’e kadar uzanıyordu. Bugün, Cevizli’ye kadar geçerli ancak Bağdat Caddesi olarak ünlenmiş olan kısım, caddenin Kızıltoprak ve Bostancı arasındaki altı kilometrelik kısmı olarak bilinir.Bizans’tan bugüne Bağdat Caddesi ESKİ BAĞDAT CADDESİ YOLU Cadde, Bostancı’da tren yolunun altından diğer tarafa geçtikten sonra hemen sağa sapıp, tren yolu kenarından devam ediyor. Küçükyalı istasyonunun yanından minibüs caddesine kadar çıkıyor. Minibüs Caddesi yokken kullanılan bu kısa mesafe, esas Bağdat Yolu’na yani Eski Bağdat Caddesi’ne ait. Daha sonra yol, tren yolunun altından Minibüs Caddesi’ne bağlanıyor. Bizans’tan bugüne Bağdat Caddesi ŞİRKET-İ HAYRİYE KURULDU BU YAKAYA YERLEŞİM BAŞLADI 1851’de Şirket-i Hayriye kuruldu ve Anadolu’ya yapılan vapur seferleri İstanbulluları bu yakaya yerleşmeye heveslendirdi. Daha sonra 1872’de Haydarpaşa’dan Pendik’e kadar ray döşendi ve tren çalışmaya başladı. Bu tarihe kadar arazi denebilecek caddenin etrafında tek tük evler vardı. Buradaki esas akım 1800’lerin sonlarından itibaren başladı. II. Abdülhamid zamanında, dönemin ileri gelenleri çevreden arazi alarak köşkler yaptırmaya başladı. Bugün bu köşklerden birçoğu hala ayakta. Her yerde olduğu gibi onların ardından ticaretle uğraşan kesim de burada yaşamaya başladı. Bizans’tan bugüne Bağdat Caddesi 1928’DE ANADOLU YAKASI’NA ELEKTRİKLE BİRLİKTE TRAMVAY GELDİ 1930’lardan itibaren Cadde’ye yapılan Kadıköy-Bostancı tramvayı, gidiş geliş iki hat olarak çalışıyordu. Ulaşım kolaylığı, çevreyi yaşanılabilir hale getirmekle kalmadı, çevreden birçok insanın yerleştiği popüler bir mekan yapıyordu. 1930’larda Kadıköy Çarşı, Yeldeğirmeni ve Moda’daki yerleşimler de sayfiye ağırlıklıydı. Dolayısıyla Kızıltoprak sonrasındaki Cadde ve çevresi de sayfiye olarak kullanılıyordu. Bizans’tan bugüne Bağdat Caddesi ASIL DEĞİŞİM 70’LERDE 1970’lerde cadde, hızla eski köşklerin yıkılıp yeni apartmanların yapıldığı bir döneme girdi. Annelerimiz babalarımız anlatır, eskiden yazlık olarak Caddebostan'a geldiklerini. 1980’lerde yapılaşma büyük revaçtaydı, sahiller dolduruldu ve güzelim yalıların önüne yollar yapıldı. Sonrasında çevre sayfiye ve yazlık özelliğini kaybetti. Aynı yıllarda caddenin trafiği tek istikametli hale getirildi. Bizans’tan bugüne Bağdat Caddesi 90’LARDA ŞAŞKINBAKKAL VE CADDEBOSTAN ARASINDA Halkın bolca zaman geçirdiği kafeler ve pastaneler de bu arada bulunuyordu. Caddebostan’dan sonra Göztepe’ye kadar ortalık daha tenha ve Göztepe’den sonra oldukça sakindi. O yıllarda en kalabalık kısım; Şaşkınbakkal ve Caddebostan'dı. Bizans’tan bugüne Bağdat Caddesi Bağdat Caddesi’nin ”Cadde” adıyla anıldığı, kafeler ve restoranlarla dolduğu yıllardayız. 2010’lu yıllarda, 1999 depremine önlem olarak Kentsel Dönüşüm düşünülerek Cadde’deki binalar tek tek yıkıldı ve zamanla yerlerine yenileri inşa edildi. Çocukluğumun, gençliğimin geçtiği ve hala geçmekte olduğu mekan. Sıkıntılı zamanlarımda buz gibi havada yaptığım yürüyüşleri, ışıklarını hiçbir zaman unutamayacağım yer. Nefis bir manzara ve huzur bulabileceğimiz cadde. Neyse ki hala İstanbul’un en güzide ve popüler semtlerinden biri. |
Kaynak: , Link : www.ensonhaber.com/bizanstan-bugune-bagdat-caddesi.html
Anahtar Kelimeler: