Bugün: 23 Kasım 2024 Cumartesi
Favorilerime Ekle | Künye | Reklam
Ana Sayfa | Kişisel Gelişim
Print Al

Biyolojik saatinizi ertelemeyin!

6 Ağustos 2015 Perşembe::

Kalp krizleri genellikle sabahları oluyor. Epileptik nöbetler akşama doğru zirve yapıyor. Bu yüzden biyolojik saatimizi ertelememiz, ona ayak uydurmamız gerekiyor

Yazı Boyutu : A A A A

İstanbul’da zaman çok hızlı akıyor. Zamana yetişmek ne mümkün, arkasından koşuyoruz. Sık yapılan uçak seyahatleri, uzayan mesailer, birbirini kovalayan toplantılar... Şu serzenişi sıkça duymuşsunuzdur: “24 saat yetmiyor.” Tabii bir de tansiyonu yüksek bir memlekette yaşıyoruz. Hergün yeni bir gündeme uyanıyoruz. Misal tatilde de olsanız, gündemden kaçamıyorsunuz. (İşi gereği gündemi her daim takip etmesi gerekenleri ayrı bir tarafa alalım.) Hal böyle olunca zihnimiz, vücudumuz bu akışa ayak uydurmak için sürekli mücadele ediyor. Yani işimiz zor! Fakat daha iyi üretmek için gerçek anlamıyla dinlenmek şart. Bunun için vücudumuzun biyolojik saatine dikkat etmemiz gerekiyor. Peki, nedir bu biyolojik saat? Bu soruyu işin uzmanına sordum.

Aile ilişkilerini bile etkiliyor
Memorial Ataşehir Hastanesi Endokrinoloji Bölümü’nden Prof. Dr. Erol Bolu bakın biyolojik saati nasıl tanımladı: “Biyolojik saat, sirkadiyen ritmi (24 saatlik ritim) düzenleyen genlerden oluşur. Ana sirkadiyen ritim, dinlenme-aktivite döngüsüdür.” Sirkadiyen -24 saatlik- ritim, vücudumuzda uyku- uyanıklık düzenimizden, beslenme davranışlarımıza, çalışma performansımıza hatta aile ilişkilerimize kadar birçok önemli aktiviteyi düzenliyor. Hastalıklara karşı en çok ne zaman korunmasız olduğumuzu belirlememize yardımcı oluyor. Prof. Dr. Bolu’nun aktardığına göre bazı sağlık problemlerinin belirli zaman dilimlerinde görülme gerçeğinin altında biyolojik saat ve sir- Biyolojik saatinizi ertelemeyin! kadiyen ritim ile ilişkili hormonal ve infl amasyon ile ilişkili etmenler yatıyor. Örneğin kalp krizleri genellikle sabahları oluyor. Epileptik nöbetler akşama doğru zirve yapıyor. Bu yüzden biyolojik saatimizi ertelememiz, ona ayak uydurmamız gerekiyor.

Vaktinde uyuyup, uyanın
Mesela ne yapmak gerekiyor? Prof. Dr. Bolu’nun aktardığına göre en önemlisi vaktinde yatmak ve vaktinde kalkmak. Yani gün ışıdığında ayakta olmak. Dahasını yukarıdaki ve yan taraftaki kutucuklardan okuyabileceksiniz. Ben şimdi kıssadan hisse ile bitireyim. Üzerinize güneş doğmadan uyanın, bakın işler nasıl düzeliyor. Ritim nasıl yolunu buluyor.

Türkiye'de kronobiyoloji çalışmalarına ilgi artıyor!
Kronobiyoloji, canlılarda santral sinir sistemindeki üst merkezlerce kontrol edilen sirkadiyen ritimlerden oluşan biyolojik saatin çevre ile olan etkileşimini ve bunun oluşturduğu olumlu ve olumsuz faktörleri inceleyen bir bilim. Canlı ile ilgili her davranış ve metabolik faaliyet çalışma alanı içine giriyor. Kronobiyoloji, tam da bu nedenle yani insanın kendini ve çevresini ve onunla olan etkileşimini incelemesi nedeni ile çok güncel bir konu. 1970’li yıllardan beri ivme kazanan bir bilim. Dünyada olduğu gibi Türkiye’de de bu konu ilgilenen bilim adamları artıyor.

En çok hangi meslekler etkileniyor?
Vardiyalı çalışma türlerinden özellikle değişken ve rotasyonlu yapılan çalışmalar biyolojik ritmi en çok etkilenen gruptur. Bu nedenle bu tarzda özelikle değişken veya rotasyonlu çalışanlarda çalışma programları, çalıştıkları ortamların koşulları biyolojik saati en az etkileyecek şekilde planlanmalıdır. Sağlık çalışanları, uçuş personeli en riskli gruplar gibi gözükmektedir. Bu meslek gruplarında hastalıklar ile ilişkileri ilgili çok sayıda bilimsel çalışma yapılmaktadır. Birçok hastalıkla da ilişkilendirilmiştir.


SAĞLIĞIMIZ İÇİN EN KÖTÜ ‘SAATLER’

Vücudun sirkadiyen ritmi ve davranışlardaki değişiklik nedeniyle pek çok sağlık problemi günün belli saatlerinde meydana geliyor.

SABAH
► Stres hormonu, kortizol, yükselir. Kalp ve kan atışı tırmanmaya başlar.
► Kalp krizi ve felçlerin, en sık ve ciddi şekilde karşılaşıldığı zaman dilimi sabah saat 6 ile daha sonrasındadır.
► Saat 06.00 gibi kan basıncında bir ani yükseliş olur.
► Eklem ağrıları sabah saat 08.00 ile 11.00 arasında en acı veren haline geçer.

GECE
► Kan basıncı, vücut sıcaklığı ve kalp atışı en düşük seviyelere doğru geriler.
► Melatonin hormonu yükselir.
► Karaciğerdeki glikoz miktarı arttığı için kan şekeri saat
04:00 ile 06:00 arasında yükselir.

GÜN İÇİ
► En hızlı koordinasyon kurma va reaksiyon zamanlarıdır.
► Deri alerjileri azar.
► Ateş, vücut sıcaklığı en yüksek seviyesine yükselir.
► Beyindeki temporal lobda epileptik ataklar zirveye ulaşır. Özellikle saat 15.00-19.00 arasında gerçekleşir.

AKŞAM
► Astım atakları sıklaşır ve ciddi hal alır.
► Gün içindeki en yüksek kan basıncı akşam saat 21.00’de ortaya çıkar.
► Açlık akşam 20.00 gibi en yüksek noktada hissedilir.
► Vücut akşama hazırlanır.
► Mide daha fazla asit ürettiği için reflü daha yaygın hale gelir.

Öğle yemeğinden sonra 10-15 dakikalık bir yürüyüş faydalı olur

► En önemlisi vaktinde yatmak ve vaktinde kalkmak
► Uyuduğumuz ortamlar tam karanlık ve iyi bir havalandırmaya sahip olmalı
► Çalışma, egzersiz ve beslenme planlarının yatış ve kalkış saatlerine göre yapılmalı
► Monitörlerin karşısında kalış süresi sınırlandırılmalı
► Fırsat buldukça gündüz gün ışığına çıkılmalı
► Öğle yemeklerinin hafi f ama yeterli olmasına dikkat edilmeli
► Yemeğin ardından 10-15 dakika gün ışığında yürüyüş yararlı olacaktır En önemlisi vaktinde yatmak ve vaktinde kalkmak
► Uyuduğumuz ortamlar tam karanlık ve iyi bir havalandırmaya sahip olmalı
► Çalışma, egzersiz ve beslenme planlarının yatış ve kalkış saatlerine göre yapılmalı
► Monitörlerin karşısında kalış süresi sınırlandırılmalı
► Fırsat buldukça gündüz gün ışığına çıkılmalı
► Öğle yemeklerinin hafi f ama yeterli olmasına dikkat edilmeli
► Yemeğin ardından 10-15 dakika gün ışığında yürüyüş yararlı olacaktır

Anahtar Kelimeler:

Yorumlar
Yorumlarınızı yazmak için tıklayın>>
Bu haber için henüz yorum yapılmamış.
Bu Kategorideki Diğer Haberler
İktibas Yazarlar

Namaz Vakitleri
İnsan Kaynakları
Şirket Kültürü
Kişisel Gelişim
Liderlik
İş Yönetimi
En Çok Okunanlar
En Çok Yorumlananlar
Künye | Bize Ulaşın | Gizlilik İlkeleri
Copyright ©2012 yonetimhaber.com | | info@yonetimhaber.com
Siteden yararlanırken gizlilik ilkelerini okumanızı tavsiye ederiz © 2011-2012, Tüm Hakları Saklıdır.