Print Al |
EYT’liler için hem emekli olup hem de çalışabilecekleri, bir nevi “erken emeklilik” diye adlandırabileceğimiz özel bir dönem gündeme geldi. Mevcut EYT’lilerin yaşları 50 civarı, hâlbuki ortalama ömür beklentisi; 80 yıl, yani; Allah korusun; kaza, ölümcül bir hastalık olmazsa, 30 yıl emeklilik hayatı söz konusu. İlk iş emeklilik sonrası için ne yapacağınızın kararını verin. Tercihiniz; işinize devam mı? Yeni iş bir mi? Veya gerçek emeklilik mi? Konuyla ile ilgili detaya girmeden önce; EYT (Emeklilikte Yaşa Takılanlar), normal emeklilikten farklılar, birçoğu; 1. Genç yaştalar ve ciddi sağlık sorunları yok. 2. Gelir düşüşü değil, artış beklentileri var, 3. Emeklilikte geniş bir serbest zaman olur ama çalışmaya devam edenler için iyi bir zaman planlamasına ihtiyaç var. 4. Birçoğu, iş çevresini bırakmadıkları için sosyal çevre değişikliği planlamıyorlar. 5. Ancak mevcut işten bıkkınlık varsa; yeni bir iş, hatta sevdikleri veya hayal ettikleri bir işi bulmak için belki de son şansları. Hatta bunu gerçekleştirebilmek için emekli maaşları - asgari gelir garantileri var. EYT’lilerin Emekliliği Fırsata Çevirmeleri İçin İpuçları 1. Tecrübenizle bilge olmaya, örnek olmaya çalışabilirsiniz. Şimdiye kadar hep iş penceresinden baktıysanız, şimdi insanlık penceresinden bakabilirsiniz. Her şeyin maddiyat olmadığının biliyorsunuzdur ama bunu yaşayabilirsiniz. 2. Hayatta hep kazanmayı, toplamayı hedeflediyseniz; vermek, dağıtmak ve paylaşmayı düşünün. Birlikte olduğunuz insanların (kul) haklarına daha fazla dikkat edin, helallik alın, size yapılan kötülükleri de af edin. 3. Unutmayın, çalışmayı bıraktığınızda maddi geliriniz düşecek, şimdiden tedbir alın. Bu bireysel emeklilik veya gelir getirici bir yatırım vb. bir önlem olabilir. 4. Öğrenmeyi bırakmayın, devam edin. Unutmayın büyüklerimiz, “beşikten mezara kadar ilim öğrenin” buyurmuşlardır. 5. Ülkemizde genellikle kazanabildiğiniz okul, bulabildiğiniz iş, mesleğiniz oluyor. Sevdiğiniz işi bulmak, yapmak için belki de iyi bir fırsat olabilir, değerlendirin. 6. Sağlığınız da yerindeyken vaktinizi daha iyi değerlendirmeye çalışın. Hayatınızı yeniden gözden geçirin. Maddi ve maneviyatınız için vakit ayırın. Daha az televizyon, sosyal medya, daha çok okuma, öğrenme, ibadet, dostluk, yardımseverlik… Mümkün. 2- EYT’liler hayal kırıklığına uğramayın; “Yaşlılık, hayatın tacı ve oyunumuzun son perdesidir.” der Cicero. Evet, normalde; “Yaşlılık, hayatın son dönemidir.” Yapılacaklar yapılmış, tabiri caizse “ununuzu eleyip, eleğinizi duvara asmak” zamanıdır. Hatta inananlar için sonsuz hayata hazırlanmak için bir fırsattır aynı zamanda… Fakat gerçek öğle değilse; hayat için istekler artmış, hedefler aksine yükselmişse; gelmek isteyip de gelemediğimiz makamlar, biriktirmek isteyip de biriktiremediğiniz paralar, alamadığınız veya büyütemediğiniz evler vs. Hele de eşlerin, çocukların, bitmez tükenmez istekleri devam ediyorsa! Öncelikle; emeklilik sonrası için çalışma kararını verin. Mevcut işinizde devam edebilirsiniz; 1. Muhtemelen mevcut pozisyonunuza gelmek uzun yıllarınızı almıştır. Birçok fedakârlık ve gayretler göstermişsinizdir. Emekli olarak veya erteleyerek bunu değerlendirmeye devam edebilirsiniz. 2. Unutmayın ki, özellikle kamuda emeklilik işten çıkmak, özel sektörde de işveren açısından işten çıkarmak için bir bahane de olabilir. Onlara daha az maliyetli eleman alabilme fırsatı bile tanıyabilir. 3. Unutmayın ki taş yerinde ağırdır, umulan yeni iş, beklenildiği gibi daha iyi olmayabilir. 4. İlk etapta 2 milyondan fazla emeklilik hakkını kazanacak çalışandan bahsediliyor. Bu aynı zamanda ciddi bir, ileri yaşta, tecrübeli çalışan insanın iş piyasasına yeniden girmesi anlamına gelebilir. Yani yeni işinizi garantilemeden ayrılmayın. Mevcut işinizde çalışmayıp başka bir iş düşünüyorsanız; ikinci işinize hazırlanın; 1. İş hayatını iyi araştırın, 2. Ne iş yapacağınıza karar verin, uzmanlık alanınızla ilgili bir iş size avantaj sağlayabilir. 3. Kendi işinizi kurmak veya başka bir işte çalışmaya karar verin, 4. Yeni iş için gereklilikleri saptayın, ayrıca kaynaklarınızı ve yetkinliklerinizi belirleyin, 5. Eksik kaynakları tamamlamaya ve yetkinliklerinizi geliştirmeye çalışın. Sermayenizi temin edin, güvenilir ortak düşünün ya da güvenilir insanlarla birlikte iş yapın, eğitimler alın. 6. Özellikle kamudan özel sektöre geçecekler daha da dikkat; ciddi hayal kırıklıkları yaşanabilir. 7. Emekli ikramiyeniz veya kıdem tazminatınız; düzenli emekli geliriniz, yapmayı planladığınız işleriniz için bir avantaj olarak değerlendirilebilir. 3- EYT’den Gerçek Emekliliğe, Emekli olup da çalışmayı düşünmeyenler için ise, daha çok hazırlık gerektirir; Hayat kimine göre uzun, kimine göre ise kısa gelse de dönüp geriye baktığınızda “hayat hayaldir.” Hayat, bir göz açıp kapayınca geçen rüya gibi görünür. Eğer, çalışma hayatının sonlarına yaklaştıysanız, sizi yepyeni bir dönem bekliyor. Vefatına kadar aynı tempoda çalışan insanlar olsa da, bunlar nadirattandır. Her şeyden önce bireysel durumumuzu gözden geçirmeliyiz; a. Bireysel misyonunuzu (varlık nedeninizi) yeniden sorgulayınız. Dünyaya niçin geldik, nereye gidiyoruz, bundan sonra ne yapmak istiyoruz ve arkamızdan nasıl anılmayı istiyoruz vb. Sorular bize yardımcı olabilir. b. Vizyonunuzu (gelecekte nerede olmak istediğinizi) düşünün. Kimsenin yarın için hayat garantisi yoksa da; 2023’de, 5 yıl - 10 yıl sonra, nerede olmak istiyoruz. Hatta 2053, belki de sonrası… c. Değerlerinizi yeniden gözden geçirin; bu size karar almada kolaylık sağlar. 70 - 80 civarında değer sayılabilse de 10 – 15 adetten fazlası karar almayı geciktirebilir. Öncelik sırasına koymak da faydalı olur. Mesela: 1- Maneviyat, 2- Saygı (Edep). 3– Sevgi (Aşk), Dostluk 4–İnsanlara faydalı olmak, 5– İlim. 6- Dürüstlük (Yalan Söylememek), 7– Aile, 8- Sorumluluk, 9– Adalet, 10– Güven, 11– Başarı, 12– İstikrar-Sadakat-Kararlılık-Vefa… d. Emeklilik hayatına ilişkin bir uygulama planı geliştirin, emekliliğe hazırlanın, bunun için; 1. İnsan çalıştığı günlerde emekliliği düşünmeli ve kendini emekliliğe hazırlamalıdır. Yani emeklilik dönemi içinde kendini çalıştığı zamanlardan daha uzun süre zevkle geçireceği ve daha mutlu yaşayacağı mevcut şartları da düşünerek gerçekçi hayaller kurmalıdır. Örneğin çalışırken okuyamadığı kitapları not almalıdır. Görüp incelemek için istediği; tarihi, mimari eserleri, müzeleri, parkları ve bahçeleri önceden düşünmelidir. Çalıştığı günlerde katılamadığı, gezmeyi planladığı sergiler, paneller olmalıdır. 2. Çalışırken, yeteri kadar zaman ayırıp görüşemediği akrabaları, sohbetlerini arzuladığı dostları bulmalıdır. 3. Memleketine gitmeyi, eskilerin sıla-i rahim dediği, ziyaretleri planlamalı, bitki yetiştirmeyi veya bir hayvana bakmayı arzulamalıdır. Bu saksıda çiçek veya köyde tarla olabilir. Evde balık veya bir kedi olabileceği gibi kırsalda hayvan yetiştirmekte olabilir. 4. Çalışırken iş yaşamından dolayı zaman ayıramadığı; dini, ahlaki, tarihi, edebi, teknolojik konuları öğrenmek olduğu gibi, sportif yürüyüşler de olabilir. Yapamadığı veya eksik yaptığı işleri, kalan ibadetlerini, kaza namazlarını tamamlamalı. 5. Öğrenmeyi arzu edip, yoğun iş yaşamı içinde öğrenebilme fırsatı bulamadığı merakları, hobileri bulmalıdır. 6. Başka insanların mutluluğu için hizmet eden insanları imrenerek izleyip, bir gün ben de onlar gibi hizmet edebilir miyim diye özenen, bu yönde düşüncelere sahip olmalıdır. 7. "Çalışırken hayatınızı; alıp, satarak, pazarlık ederek, geçirdiyseniz, bunlardan uzaklaşarak, “içinde bunlar olmayan” huzurlu bir hayat hayal edebilmelidir. 8. Hep ciddiyet içinde olduysanız, içinizdeki masumiyeti, saflığı, samimiyeti yüzünüze yansıtmakta güçlük çektiyseniz, şimdi daha rahat, pazarlıksız, içinizden geldiği gibi davranmayı arzulayabilirsiniz. 9. Biz geldik gidiyoruz diyerek; kıymet verdiğimiz dini, milli, insani değerlerimizi genç nesillere aktarmak gibi dertleriniz olmalıdır. İnsanın emeklilik ile ilgili çok beklentisi ve arzusu olabilir ki, normal mesaiyle çalışan bir insan; emeklilikte çok daha fazla gayret göstermekten zevk almalıdır. Çünkü artık bazı yaptığı işlerin tekrarı olmayabilir, pişmanlıkları asgariye indirmeye gayret etmelidir. Geri dönüşü olmayan sonsuz bir hayata gitmektedir. Vefatından sonra ardında “hakikaten iyi bir insandı” denmesini gerçekleştirmek için çalışmak, gayret göstermek lazımdır. Neticede rahmetli dedem; “yavrum gençlerde ölür ihtiyarlarda, ama ihtiyarlar hay, hay ölürler” derdi. Sizlere hayırlı, sağlıklı ve uzun bir ömür diliyorum… Mustafa Salih Yazıcı Kariyer ve İnsan Kaynakları Uzmanı |
Kaynak: , Link : www.youtube.com/watch?v=oq51arTlilQ&t=32s
Anahtar Kelimeler: